npm, npx, yarn və pnpm - Hansı Paket Menecerini Seçməlisiniz? 🚀

Frontend və backend layihələrində paket menecerləri mühüm rol oynayır. npm, npx, yarn və pnpm bu ekosistemin əsas alətlərindəndir. Bəs bunların arasında nə fərqlər var? Layihəniz üçün ən uyğunu hansıdır?

Bu məqalədə npm, npx, yarn və pnpm arasındakı fərqləri izah edəcək, onların üstünlüklərini və çatışmazlıqlarını araşdıracağıq.

1️⃣ npm (Node Package Manager) – Əsas Paket Meneceri

📌 npm nədir?

npm (Node Package Manager), Node.js ilə birlikdə gələn və dünyanın ən böyük açıq mənbə kitabxana deposuna sahib olan bir paket meneceridir. Əsas məqsədi JavaScript paketlərini idarə etməkdir.

⚙ Əsas Əmrlər:

npm install <paket-adı>     # Paketi quraşdırır
npm uninstall <paket-adı>   # Paketi silir
npm update                  # Paketləri yeniləyir
npm run <script-adı>        # package.json içindəki skripti işə salır

✅ Üstünlükləri:

Node.js ilə birlikdə quraşdırılır.
Geniş ekosistemə malikdir.

🚫 Dezavantajları:

npm v6 və əvvəlki versiyalarında yavaş işləyir.
Dublikat paketlər problemi yarana bilər.

2️⃣ npx – Paketləri Quraşdırmadan İşə Salın

📌 npx nədir?

npx, npm 5.2+ versiyasından sonra təqdim edilmişdir. Onun əsas məqsədi, paketi quraşdırmadan birbaşa icra etməyə imkan verməkdir.

🔥 Niyə npx istifadə etməliyik?

Qlobal quraşdırmaya ehtiyac olmadan, paketləri icra edə bilərik.
Müxtəlif versiyalarla işləməyə imkan verir.

⚙ Misallar:

npx create-react-app my-app   # Paket yüklənmədən icra edilir
npx vite my-app               # Vite ilə yeni layihə yaradılır

✅ Üstünlükləri:

Lokal və qlobal quraşdırmanı aradan qaldırır.

🚫 Dezavantajları:

Hər dəfə yeni paket yüklədiyi üçün sürət baxımından zəif ola bilər.

3️⃣ yarn – Daha Sürətli Alternativ

📌 yarn nədir?

yarn, Facebook tərəfindən yaradılmışdır və npm-dən daha sürətli işləməsi ilə fərqlənir. Paralel yükləmə və keşlə işləmə xüsusiyyətləri sayəsində daha effektivdir.

⚙ Əsas Əmrlər:

yarn install                 # package.json-dakı paketləri yükləyir
yarn add <paket-adı>         # Yeni paket əlavə edir
yarn remove <paket-adı>      # Paketi silir
yarn upgrade                 # Paketləri yeniləyir

✅ Üstünlükləri:

npm-dən daha sürətlidir.
Keşlə işlədiyi üçün eyni paketi təkrar yükləmək lazım olmur.

🚫 Dezavantajları:

npm qədər geniş istifadə olunmur.

4️⃣ pnpm – Daha Yüngül və Performanslı Alternativ

📌 pnpm nədir?

pnpm, paketləri bir dəfə yükləyən və müxtəlif layihələrdə paylaşaraq disk sahəsinə qənaət edən bir paket meneceridir.

⚙ Əsas Əmrlər:

pnpm install                 # package.json-dakı bütün paketləri yükləyir
pnpm add <paket-adı>         # Yeni paket əlavə edir
pnpm remove <paket-adı>      # Paketi silir

✅ Üstünlükləri:

Digər paket menecerlərinə nisbətən daha az yer tutur.
Çox sürətli işləyir.

🚫 Dezavantajları:

npm və yarn qədər geniş istifadə olunmur.

📌 Müqayisə Cədvəli

Xüsusiyyət	npm	npx	yarn	pnpm
📦 Paket Meneceri	✅	❌	✅	✅
🚀 Sürət	Orta	Orta	Sürətli	Çox Sürətli
🛠 Global Paketlərə Ehtiyac	✅	❌	✅	✅
🔄 Keş Sistemi	Yoxdur	Yoxdur	Var	Var
🗂 Az Yer Tutur	Xeyr	Xeyr	Bəli	Bəli

📌 Hansını Seçməliyəm?

✅ Kiçik və sürətli layihələr üçün: pnpm və ya yarn

✅ Köhnə layihələrlə uyğunluq üçün: npm

✅ Tez-tez yeni paketlər sınamaq üçün: npx

✅ Böyük layihələr üçün: yarn və ya pnpm